داستان مزدا؛ برندی ژاپنی با نام ایرانی

‭ ‬جینبا‭ ‬ایتای‭ ‬نامی‭ ‬برای‭ ‬انواعی‭ ‬از‭ ‬اسب‌های‭ ‬محلی‭ ‬ژاپنی‭ ‬است،‭ ‬اصطلاحی‭ ‬به‭ ‬معنی‭ ‬اسب‭ ‬راهوار‭ ‬که‭ ‬سوارش‭ ‬را‭ ‬نمی‌اندازد‭. ‬مزدا‭ ‬دقیقا‭  ‬به‭ ‬همین‭ ‬نام‭ ‬شهرت‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬سری‭ ‬میاتا‭ ‬مصداق‭ ‬بارز‭ ‬جینبا‭ ‬ایتای‭ ‬است‭. ‬مزدا‭ ‬در‭ ‬ساخت‭ ‬این‭ ‬سبک‭ ‬از‭ ‬خودروها‭ ‬سال‌هاست‭ ‬به‭ ‬مقام‭ ‬استادی‭ ‬رسیده‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬مدیون‭ ‬فلسفه‭ ‬تولید‭ ‬مخصوص‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬است‭. ‬سال‌ها‭ ‬پیش‭ ‬کارخانه‭ ‬کوچکی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬ابتدای‭ ‬دهه‭ ‬۱۹۲۰‭ ‬میلادی‭  ‬کار‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬تولید‭ ‬چوب‌پنبه‭ ‬آغاز‭ ‬کرد،‭ ‬پایه‌گذار‭ ‬برندی‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬امروز‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬خودروسازان‭ ‬مطرح‭ ‬جهان‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬صدمین‭ ‬سال‭ ‬فعالیتش‭ ‬را‭ ‬جشن‭ ‬می‌گیرد‭. ‬به‭ ‬این‭ ‬مناسبت،‭ ‬هفته‭ ‬گذشته‭ ‬مراسمی‭ ‬در‭ ‬دفتر‭ ‬مرکزی‭ ‬مزدا‭ ‬در‭ ‬شهر‭ ‬هیروشیما‭ ‬برگزار‭ ‬و‭ ‬خطوط‭ ‬استراتژی‭ ‬آینده‭ ‬شرکت‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬رسمی‭ ‬اعلام‭ ‬شد‭. ‬

مزدا‭ ‬سرگذشت‭ ‬جالبی‭ ‬دارد‭. ‬برندی‭ ‬که‭ ‬بسیاری‭ ‬نامش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬درستی‭ ‬به‭ ‬اهورا‭ ‬مزدا‭ ‬خدای‭ ‬دین‭ ‬زرتشت‭ ‬نسبت‭ ‬می‌دهند،‭ ‬نخستین‭ ‬بار‭ ‬توسط‭ ‬جوجیرو‭ ‬ماتسودا،‭ ‬موسس‭ ‬شرکت‭ ‬صنایع‭ ‬چوب‭ ‬‌پنبه‌‌سازی‭ ‬تویو‭ ‬تاسیس‭ ‬شد‭. ‬او‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬کسادی‭ ‬تجارت‭ ‬چوب‌‭ ‬پنبه‭ ‬به‭ ‬فکر‭ ‬ساخت‭ ‬ماشین‌آلات‭ ‬و‭ ‬سپس‭ ‬موتورسیکلت‌‭ ‬افتاد‭. ‬ماتسودا‭ ‬که‭ ‬باورهای‭ ‬مذهبی‭ ‬داشت،‭ ‬نام‭ ‬جدید‭ ‬شرکت‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬اهورا‭ ‬مزدا،‭ ‬پیامبر‭ ‬دین‭ ‬زرتشت‭ ‬گرفت‭. ‬مزدا‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬ژاپنی‭ ‬تلفظی‭ ‬مشابه‭ ‬با‭ ‬نام‭ ‬او‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬آغاز‭ ‬فعالیت‭ ‬تازه‌‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬خدایان‭ ‬کهن،‭ ‬انتخابی‭ ‬خوش‌یمن‭ ‬بود‭.‬

اولین‭ ‬موتورسیکلت‭ ‬سه‌چرخه‭ ‬مزدا‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬‮«‬مزدا‭ ‬گو‮»‬‭  ‬در‭ ‬سال‭ ‬۱۹۳۱‭ ‬به‭ ‬بازار‭ ‬آمد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬سرعت‭ ‬جای‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬خیابان‌های‭ ‬هیروشیما‭ ‬باز‭ ‬کرد‭. ‬مزدا‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬تولید‭ ‬اولین‭ ‬ماشینش‭ ‬آماده‭ ‬می‌کرد‭ ‬که‭ ‬جنگ‭ ‬جهانی‭ ‬دوم‭ ‬آغاز‭ ‬شد‭. ‬در‭ ‬طول‭ ‬جنگ،‭ ‬کارخانه‭ ‬مجبور‭ ‬به‭ ‬ساخت‭ ‬اسلحه‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬اینکه‭ ‬به‭ ‬سرعت‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬بمباران‭ ‬اتمی‭ ‬هیروشیما‭ ‬فعالیت‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬سر‭ ‬گرفت،‭ ‬۲۰‭ ‬سال‭ ‬طول‭ ‬کشید‭ ‬تا‭ ‬اولین‭ ‬ماشین‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬تولید‭ ‬کند‭. ‬عرضه‭ ‬مدل‭ ‬R360‭ ‬کوپه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬۱۹۶۰‭ ‬با‭ ‬رونق‭ ‬گرفتن‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬همزمان‭ ‬بود‭. ‬مزدای‭ ‬کوچک‭ ‬اگرچه‭ ‬ظاهری‭ ‬عجیب‭ ‬داشت‭ ‬اما‭ ‬قیمت‭ ‬مناسب‭ ‬و‭ ‬کاربردی‭ ‬بودنش‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬ماشین‭ ‬محبوب‭ ‬خانواده‌های‭ ‬ژاپن‭ ‬تبدیل‭ ‬کرد‭.‬

چند‭ ‬سال‭ ‬بعد،‭ ‬مزدا‭ ‬با‭ ‬ساخت‭ ‬یک‭ ‬مدل‭ ‬اسپورت‭ ‬به‭ ‬اعتباری‭ ‬جهانی‭ ‬دست‭ ‬یافت‭. ‬مزدا‭ ‬کوزمو‭ ‬نه‌تنها‭ ‬ماشینی‭ ‬اسپورت‭ ‬با‭ ‬ظاهری‭ ‬چشم‌نواز‭ ‬بود،‭ ‬بلکه‭ ‬اولین‭ ‬ماشین‭ ‬جهان‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬موتور‭ ‬وانکل‭ ‬نیرو‭ ‬می‌گرفت‭. ‬موتورهای‭ ‬درون‌سوز‭ ‬وانکل‭ ‬با‭ ‬روشی‭ ‬متفاوت‭ ‬از‭ ‬موتورهای‭ ‬پیستونی‭ ‬کار‭ ‬می‌کنند‭. ‬این‭ ‬موتور‭ ‬در‭ ‬دهه‭ ‬۵۰‭ ‬میلادی‭ ‬توسط‭ ‬فلیکس‭ ‬وانکل،‭ ‬مهندس‭ ‬آلمانی‭ ‬اختراع‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬کوچک‭ ‬و‭ ‬کارآمد‭ ‬بودنش‭ ‬طرفداران‭ ‬زیادی‭ ‬پیدا‭ ‬کرد‭ ‬اما‭ ‬ساخت‭ ‬آن‭ ‬پیچیده‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬همین‭ ‬باعث‭ ‬شد‭ ‬خودروسازان‭ ‬از‭ ‬مزایای‭ ‬آن‭ ‬صرف‌نظر‭ ‬کنند‭.‬

مزدا‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬کوزمو،‭ ‬مدل‌های‭ ‬دیگری‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬موتور‭ ‬وانکل‭ ‬به‭ ‬بازار‭ ‬عرضه‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬ستاره‭ ‬مسابقات‭ ‬اتومبیلرانی‭ ‬بدل‭ ‬شد‭. ‬اوج‭ ‬موفقیت‭ ‬شرکت،‭ ‬کسب‭ ‬اولین‭ ‬پیروزی‭ ‬ژاپن‭ ‬در‭ ‬مسابقات‭ ‬استقامت‭ ‬لومان‭ ‬با‭ ‬ماشینی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬موتور‭ ‬وانکل‭ ‬استفاده‭ ‬می‌کرد‭. ‬مدل‭ ‬MX-5‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬مشهورترین‭ ‬ماشین‌های‭ ‬ساخت‭ ‬مزدا‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬سال‭ ‬۱۹۸۹‭ ‬و‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬سال‌ها‭ ‬کسادی‭ ‬بازار‭ ‬ماشین‌های‭ ‬دو‭ ‬نفره‭ ‬اسپورت،‭ ‬مزدا‭ ‬با‭ ‬عرضه‭ ‬این‭ ‬مدل‭ ‬به‭ ‬موفقیتی‭ ‬جهانی‭ ‬دست‭ ‬یافت‭. ‬رودسترMX-5‭   ‬با‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬دستگاه‭ ‬فروش‭ ‬در‭ ‬سه‭ ‬دهه‭ ‬گذشته،‭ ‬موفق‌ترین‭ ‬ماشین‭ ‬اسپورت‭ ‬جهان‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬آثار‭ ‬هنر‭ ‬یو‭ ‬ادبی‭ ‬جهان‭ ‬مثل‭ ‬رمان‭ ‬کافکا‭ ‬در‭ ‬کرانه‭ ‬نوشته‭ ‬هاروکی‭ ‬موراکامی‭ ‬حضوری‭ ‬ملموس‭ ‬دارد‭.‬

مزدا‭ ‬در‭ ‬دهه‭ ‬۹۰‭ ‬اولین‭ ‬خودروسازی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬نمایشگر‭ ‬لمسی‭ ‬و‭ ‬راه‌یاب‭ ‬ماهواره‌ای‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬محصولاتش‭ ‬عرضه‭ ‬کرد‭ ‬اما‭ ‬بحران‭ ‬اقتصادی‭ ‬نقشه‌های‭ ‬شرکت‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬ورود‭ ‬به‭ ‬بازار‭ ‬ماشین‌های‭ ‬لوکس‭ ‬نقش‭ ‬بر‭ ‬آب‭ ‬کرد‭. ‬مزدا‭ ‬با‭ ‬تولید‭ ‬حدود‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬و‭ ‬۶۰۰‭ ‬هزار‭ ‬دستگاه‭ ‬به‭ ‬نسبت‭ ‬کارخانه‌هایی‭ ‬نظیر‭ ‬تویوتا‭ ‬و‭ ‬فولکس‌واگن،‭ ‬شرکت‭ ‬کوچکی‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬کارخانه‭ ‬در‭ ‬۲۰‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬توانسته‭ ‬با‭ ‬تکیه‭ ‬بر‭ ‬نوآوری‌های‭ ‬مهندسان‭ ‬و‭ ‬خلاقیت‭ ‬طراحانش‭ ‬از‭ ‬بحران‌های‭ ‬صنعت‭ ‬خودرو‭ ‬عبور‭ ‬کند‭ ‬و‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬کارخانه‌هایی‭ ‬به‭ ‬مراتب‭ ‬بزرگ‌تر‭ ‬از‭ ‬خود‭ ‬رقابت‭ ‬کند‭.‬

این‭ ‬شرکت‭ ‬امسال‭ ‬اولین‭ ‬مدل‭ ‬الکتریکی‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬MX-30‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬بازار‭ ‬عرضه‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬گفته‭ ‬می‌شود‭ ‬قصد‭ ‬دارد‭ ‬به‭ ‬مناسبت‭ ‬۱۰۰‭ ‬سالگی‌اش‭ ‬یک‭ ‬مدل‭ ‬اسپورت‭ ‬جدید‭ ‬رونمایی‭ ‬کند‭. ‬خودرویی‭ ‬که‭ ‬احتمالا‭ ‬همان‭ ‬نسل‭ ‬تازه‭ ‬rx-7‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬تحت‭ ‬عنوان‭ ‬RX-9‭ ‬الکتریکی‭ ‬برای‭ ‬رقابت‭ ‬با‭ ‬آکورا‭ ‬NSX‭ ‬معرفی‭ ‬شود‭. ‬مزدا‭ ‬اعلام‭ ‬کرده‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬برگزاری‭ ‬نمایشگاه‭ ‬خودروی‭ ‬ژنو‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬مدل‌های‭ ‬مشهور‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬۱۰۰‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬نمایش‭ ‬بگذارد‭. ‬این‭ ‬یعنی‭ ‬می‌توان‭ ‬همه‭ ‬پیرمردهای‭ ‬مد‭ ‬روز‭ ‬مزدا‭ ‬را‭ ‬یک‭ ‬جا‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬دید‭. ‬چه‭ ‬تصویر‭ ‬حیرت‌انگیزی‭!‬

نوشته داستان مزدا؛ برندی ژاپنی با نام ایرانی اولین بار در بلاگ دیوار. پدیدار شد.