تا به حال اصطلاح «گوشی مسافری» به گوشتان خورده است؟ این اصطلاح در حقیقت به گوشی‌هایی گفته می‌شود که شما در سفر به خارج از کشور می‌خرید و به داخل می‌آورید یا اینکه یکی از دوستان یا آشنایان برایتان به عنوان سوغاتی می‌آورند. تا چند سال قبل هیچ مشکلی برای استفاده از این گوشی‌ها در کشورمان وجود نداشت و فقط کافی بود یک سیم‌کارت درون آنها می‌گذاشتید و استفاده می‌کردید، اما با اجرای طرح رجیستری، بلافاصله با گذاشتن سیم‌کارت‌های ایرانی در این گوشی‌ها، پیغامی مبنی بر فرصت ۳۰ روزه ثبت گوشی یا رجیستر شدن آن برایتان ارسال می‌شود. خب اگر این کار را انجام ندهید گوشی شما به‌طور کل غیرفعال خواهد شد! این راهنما به شما کمک می‌کند می‌کند تا با مراحل انجام این کار آشنا شوید.
مراحلی که تغییر کرده است
تا قبل از تاریخ ۱۹ آذر ۹۷ شما برای رجیستری شدن گوشی موبایلی باید ابتدا به گمرک و سپس سامانه‌ای به نام «همتا» مراجعه می‌کردید، اما از این تاریخ به بعد اطلاعیه‌ای صادر شد که درگاه ثبت اطلاعات مسافری سامانه‌ی همتا به حالت تعلیق درآمده و متقاضیان باید اطلاعات کالای خود را فقط در سامانه گمرک ثبت کنند. یک فرق دیگر نسبت به گذشته هم این است که شما قبلا می‌توانستید برای پر کردن فرم اظهارنامه گمرکی، به دفاتر گمرک در پایانه‌های مرزی و فرودگاه‌ها هم مراجعه کنید، اما این امکان هم حذف و فقط از طریق الکترونیکی امکان پر کردن این فرم وجود دارد.
گام اول؛ مراجعه به سایت گمرک
در مرحله اول شما باید به سامانه اظهارنامه گمرکی (ثبت شناسه بین‌المللی گوشی تلفن همراه) به نشانی « https://epl.irica.gov.ir/ImeiRegister?1 » مراجعه کنید. در صفحه اول این سامانه از شما کد ۱۵ رقمی IMEL خواسته می‌شود. این کد را می‌توانید با گرفتن کد دستور #۰۶#* دریافت کنید. این کد همچنین روی جعبه تلفن همراه هم ثبت شده است. اگر دسترسی به باتری گوشی داشته باشید هم می‌توانید این کد را در پشت باتری مشاهده کنید. در بخش setting و با مراجعه به قسمت about هم می‌توانید این کد را ببینید. حالا با داشتن این کد در سامانه اظهارنامه گمرکی می‌توانید به مرحله بعد شوید.
مشخصات گوشی را اعلام کنید
در صفحه بعد سامانه گمرک از شما اطلاعاتی خواسته می‌شود که شامل نوع دستگاه، برند و مدل می‌شود. نوع دستگاه شامل تلفن همراه، لپ‌تاپ، ساعت هوشمند، دوربین مداربسته و تبلت است. برند و مدل هم که تکلیف‌شان مشخص خواهد بود. با پرکردن این بخش‌ها، به شما کشور سازنده و ارزش گوشی به یورو اعلام می‌شود. مثلا در بهمن ۹۷، این سامانه ارزش گوشی آیفون ۷ پلاس با ۲۵۶ گیگ ظرفیت را ۶۶۰ یورو اعلام می‌کند. در حقیقت در این بخش با ارزش‌گذاری بر روی گوشی موبایلی که وارد کرده‌اید، هزینه گمرکی آن مشخص خواهد شد.
اطلاعات شخصی لازم است
مرحله بعد شامل ثبت اطلاعات شخصی شماست. ابتدا باید مشخص کنید که ایرانی هستید یا یکی از اتباع غیر ایرانی. بعد هم شماره تلفن همراه، کد ملی یا شناسه فراگیر اتباع خارجی و شماره گذرنامه از شما خواسته می‌شود که باید به دقت آنها را ثبت کنید. یادتان باشد که طبق ضوابط جدید گمرک، حتما باید تمامی اطلاعات به نام یک شخص باشد. یک قانون دیگر هم این است که با این اطلاعات نباید گوشی مسافری دیگری در یک سال اخیر ثبت شده باشد. درضمن اگر پاسپورت ندارید می‌توانید فرم را بر اساس (کد ملی، شماره همراه، و شماره پاسپورت) آشنایانتان پر کنید، اما حواستان باشد که کد فعالسازی برای آن فرد پیامک می‌شود و شما باید کد را از او بگیرید و روی خط خودتان فعال کنید. برخی‌ها هم فکر می‌کنند که حتما باید خودشان از سفر خارج گوشی را وارد کرده باشند که بتوانند این مرحله را طی کنند، در حالی که نیازی نیست حتما با پاسپورت سفر خارجی رفته باشید.
پرداخت هزینه گمرک گوشی
در گام بعدی یک کد امنیتی از طریق پیامک به شماره تماسی که وارد کرده‌اید فرستاده می‌شود. در صفحه جدید باید این کد را وارد کنید و به مرحله بعد بروید که در حقیقت مرحله پایانی است و باید هزینه گمرکی گوشی را به شکل آنلاین پرداخت کنید. قطعا این هزینه بستگی به ارزش روز گوشی شما دارد. هر چقدر قیمت بالاتر باشد این هزینه بیشتر خواهد بود. مثلا در بهمن ۹۷، هزینه گمرکی یک گوشی آیفون ایکس حدود ۷۵۰ هزار تومان محاسبه می‌شود. با پرداخت هزینه گمرکی، کار شما تمام است و باید منتظر باشید تا کد فعالسازی برای شما پیامک شود. بر اساس آنچه گمرک ادعا کرده، این اطلاعات هر سه روز یک بار و بعد از تأیید گمرک به سامانه همتا فرستاده شده و گوشی‌ها رجیستر خواهند شد.
اگر یک گوشی را از بازار موبایل بخرید، انجام مراحل گفته شده برای رجیستری کردن گوشی برعهده فروشنده است، اما اگر یک گوشی موبایل را در سفرهای خارجی بخرید یا اینکه یک گوشی موبایل از خارج کشور برایتان به عنوان سوغاتی و هدیه بیاورند این کار را باید خودتان انجام دهید. حالا با دانستن مراحل بالا می‌دانید که چه اقدامی باید انجام دهید و به کدام سایت باید مراجعه کنید.